مشخصات استاندارد بر ترمیم و بازسازی بتن

مشخصات استاندارد بر بازسازی و ترمیم بتن

چگونه از این دستورالعمل استفاده کنیم؟
این دستورالعمل شامل سه بخش می باشد. ملزومات عمومی در بخش 1 و الزامات آماده سازی بتن در بخش 2 فراهم آمده است. بخش 3 شامل تعدادی زیر مجموعه می باشد که محتوای آن ها ملزومات ویژه ی مواد بازسازی و ترمیم و روش های مختلف آن است. هر گاه که روش یا ماده ی بازسازی و ترمیم از بخش 3 انتخاب شود ، این دستورالعمل برای آماده کردن ملزومات کاری ِ بازسازی و ترمیم ِ به عمل آمده با توجه به بخش های 1 و 2 و 3 این دستورالعمل مناسب می باشد.
مواد استاندارد بازسازی و ترمیم بتن و روش های آن که در این دستورالعمل شرح داده شده اند ، توسط موسسه ی Bureau of Reclamation و در دوره ای 90 ساله گرد آوری شده اند. متاسفانه در طول این مدت شمار زیادی از عدم موفقیت در بازسازی و ترمیم ها با وجود استفاده از مواد مقاوم و با دوام رخ داده است. دلایل این عدم موفقیت ها ارزیابی شده و ضرورت استفاده ی شیوه ای سیستماتیک در بازسازی و ترمیم بتن در آموزش ها تاکید شده است. چنین سیستم های بازسازی و ترمیم، زیاد وجود دارند و این دستورالعمل درباره اینکه کدام یک از این سیستم ها برتر است ، بحث نمی کند. بلکه سیستم بازسازی و ترمیم پیش رو در مدت زمانی طولانی توسط شرکت ها ، مجریان و کارشناسان بازسازی و ترمیم استفاده شده است و نتایج موفقیت آمیزی داشته است. این سیستم با نام هفت گام برای بازسازی و ترمیم بتن شناخنه می شود. در استفاده از این سیستم اقدام قدم به قدم مراحل ضروری است. اغلب اولین سوالی که پرسیده می شود این است که پس از پیدایش آسیب در بتن از چه ماده ای برای بازسازی و ترمیم باید استفاده شود؟ یا هزینه ی بازسازی و ترمیم چقدر است؟ این ها سوالات اشتباهی نیستند. بلکه در زمان نامناسبی پرسیده می شوند. با شیوه ای سیستماتیک ، این سوال ها فقط زمانی پرسیده می شوند که اطلاعات کافی برای پاسخگویی به این سوالات در اختیار باشد.
هفت گام برای بازسازی و ترمیم بتن :
1- مشخص کردن علت آسیب
2- ارزیابی شدت آسیب
3- مشخص کردن ضرورت بازسازی و ترمیم
4- انتخاب شیوه ای سیستماتیک برای بازسازی و ترمیم
5- بستر سازی بتن قدیمی
6- اعمال سیستم بازسازی و ترمیم
7- عمل آوری صحیح بازسازی و ترمیم

گام اول- مشخص کردن علت آسیب : شناسایی دقیق و درست علت یا دلایل تخریب و آسیب بتن ضروری و پر اهمیت می باشد. اگر این شناخت صورت نگرفته و یا به اشتباه باشد می تواند باعث شکست و عدم موفقیت عملیات ترمیم و بازسازی گردد. پول هزینه شده در این تعمیرات به کلی از بین می رود و باید بازسازی و ترمیم هایی با هزینه های بیشتر به کار گیریم.
گام دوم – ارزیابی شدت آسیب : هدف از این گام ، مشخص کردن این است که چه مقدار از سازه ، آسیب دیده و آسیب چقدر شدید است.
گام سوم – مشخص کردن ضرورت بازسازی و ترمیم : همه ی آسیب دیدگی های بتن به بازسازی و ترمیم نیاز ندارند و بازسازی و ترمیم فقط زمانی باید اعمال شود که باعث افزایش طول عمر سرویس شود و سازه ای ایمن تر را ایجاد کند. این مرحله همچنین شامل شناخت این مسئله است که سازه چه زمانی می تواند از سرویس برای بازسازی و ترمیم خارج شود و اینکه بازسازی و ترمیم ها چه مدت طول می کشند و بودجه بندی هزینه های بازسازی و ترمیم چگونه است؟ این سه مرحله ی اول ، اصلی ترین اجزای ارزیابی وضعیت می باشند. صرفا پس از اینکه این مراحل به طور کامل و دقیق اجرا شدند ، باید برای انتخاب و اجرای موادِ بازسازی و ترمیم اقدام کرد.
گام چهارم- انتخاب شیوه ای سیستماتیک برای بازسازی و ترمیم: پس از تکمیل سه مرحله ی اول ، یک شیوه ی سیستماتیک برای بازسازی و ترمیم انتخاب می شود که شامل همه فاکتورهای لازم و ضروری برای بازسازی و ترمیم موفق می باشد. روش ها و مواد آمده در این کتاب می تواند اکثر نیازهای تعمیراتی را در شرایط مختلف پوشش و برآورده سازد. همواره باید از موادی در ترمیم و بازسازی ها استفاده شود که منطبق با استانداردهای لازم بود و از هیچ یک از موارد کیفی و استاندارد تخطی نکند، چرا که به کارگیری مواد غیر استاندارد و نامناسب می تواند موفقیت عملیات را به خطر بیاندازد. با این حال ، گاهی ممکن شرایط و محدودیت های خاص باعث شود که استفاده از مواد و روشهای غیر استاندارد تعمیری لازم باشد. صحت و کیفیت این گونه روشها و مواد به طور دائم کنترل و آزمایش شوند. مواد مذکور شامل موادی باشد که در تست های آزمایشگاهی نتایج خوبی داشته ولی هنوز کاربرد آنها رواج نیافته یا موادی که زمان زیادی از به کارگیری آنها نگذشته و عملکرد آنها در آتی معین و مشخص نیست و یا مواد مختلف با نام های تجاری گوناگون که هنوز تست های لازم بر روی آنها صورت نگرفته است. از همواره باید مناسب و کاربردی ترین روش ترمیم انتخاب و گزینش شود، در صورتی از روش های خاص و غیراستاندارد برای ترمیم استفاده می شود که روشی استاندارد برای آن وجود نداشته باشد و یا شرایط اجرای روشهای استاندارد مهیا نباشد و دست اندرکاران آگاهی لازم را از نوع و مشخصات مواد و خطرات ناشی از عدم اطمینان از کارکرد بلند مدت آنها داشته باشند.
گام پنجم – آماده سازی بستر بتن قدیمی : بیشترین دلایل عدم موفقیت در بازسازی و ترمیم ، آماده سازی ناصحیح و ناکافی بتن قدیمی قبل از اجرای مواد ترمیمی می باشد. حتی بهترین مواد بازسازی و ترمیم هم در بستر سازی نامناسب بتن قدیمی ، بازدهی ضعیفی خواهند داشت. بخش 2 این دستورالعمل فقط حداقل ملزومات بستر سازی را شامل می شود. باید توجه شود که هرکدام از مواد استاندارد بازسازی و ترمیم ملزومات ویژه ی بسترسازی خود را دارد و این ملزومات در بخش 3 ذکر شده اند. به عنوان مثال روش آماده سازی ترمیم با بتن جایگزین برابر بخش 3.6.f ، متفاوت از آماده سازی بتن پایه برای ترمیم با بتن و پیوند دهنده اپوکسی مطابق بخش 3.8.f می باشد.
گام ششم – اجرای سیستم بازسازی و ترمیم: هر یک از مواد ترمیمی استاندارد و غیر استاندارد دارای روش های کاربردی ویژه و اختصاصی خود می باشد. برای مثال ، روش های به کار گرفته شده در ترمیم بوسیله بتن جایگزین متفاوت از ترمیم با بتن های پلیمری و یا بتن و چسب اپوکسی است. بنابراین لازم است که با توجه به نکات مندرج در پاراگراف g بخش 3 ، روش مناسب جهت اجرای تعمیرات با هریک از مواد ترمیم انتخاب شود.
گام هفتم – عمل آوری صحیح بازسازی و ترمیم : دومین دلیل عدم موفقیت بازسازی و ترمیم ها ، عمل آوری ناصحیح و ناکافی می باشد. هر یک از مواد ترمیمی ملزومات عمل آوری مخصوص خود را دارد. به عنوان مثال ، برای بتن جایگزین بهترین گزینه استفاده از دوره های طولانی عمل آوری با آب می باشد، درحالی که بتن اصلاح شده با لاتکس، که در حال حاضر یک ماده ی غیر استاندارد می باشد ، نیازمند 24 ساعت عمل آوری به وسیله آب پس از خشک شدن می باشد، تا فیلم لاتکس فرصت شکل گیری پیدا کند. بتن های پلیمری نیازمند عمل آوری خاصی نمی باشند و این در حالی است که بتن های حاوی میکروسیلیس نیازمند عمل آوری دقیق و زیادی می باشند. همان طور که در این دستورالعمل ذکر شده است، عدم موفقیت در اجرای عمل آوری صحیح، در مدت زمان های صحیح و لازم ، باعث بازسازی و ترمیم ناموفق در مراحل پایانی می شود.
این مقاله بر گرفته از کلینیک بتن ایران می باشد.