باورهای غلط در ارتودنسی

[ارتودنسی]

باورها و شنیده های غلط درباره ارتودنسی خبرنگار جام جم در گفتگو با یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه خواستار بررسی باورهای غلط و گفتگوهای رایج درباره درمان ارتودنسی شد. دکتر مهرداد فتحیانمتخصص ارتودنسی در تهران در این باره که چرا بزرگسالان نمی توانند درمان ارتودنسی انجام دهند چنین گفت: این باور کاملا نادرست است زیرا که ارتودنسی سن خاصی ندارد حتی نوزادانی که با لب شکری به دنیا می آیند درهمان ابتدا تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند همچنین به دلیل برخی سندرومها همچون کروزن درمان ارتودنسی زودتر شروع می شود جالب است که بدانید این درمان برای افراد مسن هم توصیه می شود. در کشورهایی مثل آمریکا ارتودنسی در سن 6 سالگی انجام میشود. گاهی می شنویم که ناهنجاریهای دندانی از گذشته بیشتر شده است که کاملا درست است زیرا که در 300 سال اخیر صورتها کشیده تر از قبل شده و این تغییر شکل در ناهنجاریها تاثیر گذار بوده است البته باید متذکر شد که امروزه توجه به زیبایی ظاهری و در کل زیبایی شناسی مقوله مهمی به حساب می آید و این است که مراجعات ارتودنسی برای درمانهای ناهنجاریهای دندانی و ارتوپدیک فک نسبت به گذشته بیشتر شده است. درمان ارتودنسی برای تمام ناهنجاریهای دندانی مناسب است همانطور که اشاره شد ارتودنسی در هر سنی امکان پذیر است اما به شرطی که وضع استخوانی و دندان‌ها و نسوج اطراف دندان‌های بیمار از سلامت لازم برخوردار باشد. به عنوان مثال متخصصین ارتودنسی توصیه می کنند که برخی ناهنجاری‌های فک بالا و پایین بهتر است در سن خاصی نسبت به وضع رشدی بیمار درمان شود. برای درمان ناهنجاری‌های فک نسبت به جمجمه بهتر است در سنین رشد، ارتودنسی انجام شود. این باعث می شود که در سال‌های بعد نیاز به جراحی به حداقل برسد، اما برخی از ناهنجاری‌ها از کنترل خارج است. گاهی ناهنجاری‌ها ممکن است آنقدر شدید باشد که درمان ارتودنسی به تنهایی جوابگو نباشد حتی بیمارانی هستند که درمان‌های ارتودنسی ناحیه‌ای دارند و متخصص ارتودنسی در همکاری با دیگر متخصصان برای درمان شروع به کار می کند. درمان ارتودنسی اغلب برای زیبایی است درمان ارتودنسی در واقع برای بهبود چهره بیمار است، نه تنها اینکه با اصلاح لبخند زیبایی را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه فرم لب و ارتفاع بینی تا چانه را اصلاح می کند و در واقع ناحیه پایینی صورت را به طور کامل تحت تاثیر قرار می دهد. با درمان ارتودنسی پزشک متخصص قادر خواهد بود صورتهای خیلی گرد را کشیده نشان دهد و یا اینکه فرم لبها را از برجسته به سمت داخل و یا از فرم نازک به سمت بیرون متمایل سازد. در صورتی که تمام شرایط برای درمان مطلوب باشد با ارتودنسی به نهایت زیبایی دست خواهیم یافت البته گاهی برای رسیدن به این هدف به درمانهای مکمل نظیر جراحی هایی برای زیبایی بیشتر فک و دندان نیاز است متدهای جدید ارتودنسی تبلیغاتی و بی‌معناست امروزه روشهای جدیدی به درمان ارتودنسی اضافه شده است و تبلیغات نادرست و غیرواقعی هم در این زمینه وجود دارد. از جمله ارتودنسی نامرئی که حدود ۱۰ تا ۱۲ سال پیش در دسترس مردم قرار گرفته است. ارتودنسی نامرئی شامل طلق های شیشه ای است که تعداد آنها با توجه به ناهنجاریهای دندانی متفاوت است. این طلق‌ها تا چند سال پیش تنها برای برخی درمان‌های ویژه قابل استفاده بود، اگر چه بسیاری از این مشکلات امروز مرتفع شده است البته هنوز هم درمان همه ناهنجاری‌ها با این وسیله مقدور نیست. درمان به این صورت است که بیمار هر دو هفته یک بار این طلق های بی رنگ را روی دندان قرار می دهد. این طلق ها با توجه به وضع دندان‌های بیمار توسط پزشک ارتودنسی به شرکت سازنده سفارش داده می شود. این درمان فوق‌العاده راحت است و به علت بی رنگ بودن طلق ها در طول درمان، کمتر کسی متوجه می‌شود که چیزی روی دندان‌های بیمار قرار دارد علاوه بر اینکه به علت تعویض زود به زود طلق ها متوجه تغییر رنگ طلق ها نخواهیم شد. از محدودیت های این درمان این است که تنها ۱۵ تا ۲۰ درصد افرادی که نیاز به ارتودنسی دارند می‌توانند از این روش استفاده کنند. ضمن اینکه این درمان بسیار گران است. نوع دیگری از درمان ارتودنسی جدید هم هست که سیم‌ ها در سمت داخلی دندانهای بیمار قرار دارند. این درمان، ارتودنسی لینگوال، هم کاملا موثر است با وجود اینکه این درمان زمان گیرتر و گران‌تر از درمان‌های معمولی است، اما بسیار مطلوب است و جالب اینجاست که نوع براکت‌ها با براکت‌های معمولی فرق دارد و گردتر و مسطح تر است و زبان را اذیت نمی‌کند و به نسوج اطراف دندان هم صدمه نمی‌زند به همین دلیل بیشتر از ارتودنسی معمولی مورد توجه بیماران قرار می‌گیرد و تنها باید بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود و نیاز به نوع خاصی از مسواک است. پلاک ثابت بهتر از متحرک است استفاده از پلاکهای متحرک نسبت به گذشته بسیار محدود شده است، زیرا پلاک‌های متحرک نمی‌تواند دندان‌ها را در یک فضای سه‌بعدی جابه‌جا کند اما در درمان ثابت، امکان جابه‌جایی دندان‌ها در یک فضای سه بعدی وجود دارد. در روش درمانی متحرک موفقیت تا حد زیادی به همکاری بیمار بستگی دارد. البته به این معنی نیست که پلاک‌های متحرک در آینده کنار گذاشته می‌شود، بلکه به مرور استفاده از آنها کمتر خواهد شد. برخلاف آنچه تصور می‌شود، روش درمانی ثابت کمتر به دندان‌ها صدمه می‌زند؛ چراکه دندان‌ها در جهت کنترل شده حرکت می‌کنند. اگراز پلاک متحرک استفاده شود، ریشه دندان در جهت نامناسبی حرکت می‌کند که ممکن است به تحلیل ریشه منتهی شود، نکته حائز اهمیت این است که عوارض جانبی ناشی از درمان تا حد زیادی به بهداشت فردی بیمار بستگی دارد. ناهنجاریها بعد از درمان ارتودنسی برگشت پذیر است در اینجا سهم پزشک ۸۰ درصد و سهم بیمار ۲۰ درصد است و همکاری آنها با هم احتمال موفقیت در درمان را افزایش می‌دهد. علاوه بر اینکه بیمار نیز باید برای افزایش موفقیت درمان مواردی را مورد توجه قرار دهد، این موضوع تا حد زیادی به روش ارتودنسی هم بستگی دارد. اگر روش انتخاب شده برای درمان بیمار از ابتدا بر مبنای ثبات باشد، نتیجه ثابت‌تری به همراه خواهد داشت. در مجموع امروزه به ندرت پس از درمان شاهد بازگشت مجدد ناهنجاری در بیمار خواهیم شد.

ناهنجاریها بعد از درمان ارتودنسی برگشت پذیر است در اینجا سهم پزشک ۸۰ درصد و سهم بیمار ۲۰ درصد است و همکاری آنها با هم احتمال موفقیت در درمان را افزایش می‌دهد. علاوه بر اینکه بیمار نیز باید برای افزایش موفقیت درمان مواردی را مورد توجه قرار دهد، این موضوع تا حد زیادی به روش ارتودنسی هم بستگی دارد. اگر روش انتخاب شده برای درمان بیمار از ابتدا بر مبنای ثبات باشد، نتیجه ثابت‌تری به همراه خواهد داشت. در مجموع امروزه به ندرت پس از درمان شاهد بازگشت مجدد ناهنجاری در بیمار خواهیم شد.