ارتودنسی
08-08-2017, 10:05 AM
روشی جدید در درمان ارتودنسی
نیروهای ارتودنسی به منظور حرکت دادن دندان ها در جهت مطلوب توسط سیم ارتودنسی اعمال می شوند. سیم ارتودنسی داخل براکت هایی قرار می گیرد که روی دندانهای مختلف کار گذاشته شده اند. در سیستم های معمولی ارتودنسی سیم ها توسط الاستیک ها درون براکت قرار داده می شوند و طی جلسات متوالی که معمولا هر چهار هفته یک بار است این الاستیک ها تعویض می شوند طبیعی است که هنگام تعویض این الاستیک ها بیمار ممکن است احساس ناخوشایندی داشته باشد.
سیستم دیمون ؛ یک گام جلوتر از روش های قدیمی ارتودنسی
خوشبختانه با پیشرفت ها علم ارتودنسی براکت هایی معرفی شده اند که دیگر نیازی به تعویض الاستیک برای اعمال نیرو به دندان ندارد و سیم های ارتودنسی توسط یک دریچه داخل براکت نگه داشته می شود. این روش به دلیل این که سیم داخل یک محفظه فلزی قرار می گیرد دیگر نیازی به مراجعه هر چهار هفته یک بار ندارد و ویزیت های ارتودنسی به مدت دو ماه یک بار کاهش می یابند. به دلیل اعمال نیرو به صورت مداوم در سطح دندان و در سطح فیزیولوژیک حرکت دندانی به صورت مطلوب با کمترین عارضه جانبی از قبیل درد و تحلیل ریشه اعمال می شود. به علت فواصل طولانی مدت ویزیت در روش دیمون دیگر نگرانی دوری مسافت و یا مشغله کاری از بین رفته است.
عوارض جانبی و آسیب های کدام روش ارتودنسی کمتر است ؟
از آن جایی که اعمال نیروهای وارده به دندان و نسوج نگهدارنده دندان در سیستم دیمون در حد فیزیولوژیک است، عوارض جانبی آسیب های وارده از قبیل تحلیل ریشه و دردهای دندانی در این روش کمتر از سایر روش های درمانی معمول است. استفاده از دستگاه های خارج دهانی برای رسیدن به هدف مطلوب نیاز به همکاری زیاد بیمار دارد که بهره گیری از روش دیمون بسیاری از مشکلات احتمالی را برای متخصص ارتودنسی کاهش داده است.
آیا در روش دیمون نیاز به استفاده از هدگیر هست ؟
هدگیر وسیله ای خارج دهانی است که قسمتی از آن بر روی سر یا پشت گردن قرار می گیرد که نیرو از توسط بخشی دیگر به نام فیس بو ( Facebow ) به داخل دهان روی دندان ها منتقل می شود. این وسیله کاملا به همکاری بیمار نیاز دارد و در معرض دید است. فلسفه استفاده از هدگیر از این بابت است که در درمان هایی که تصمیم صددرصدی به منظور کشیدن دندان وجود ندارد بتوان با افزایش طول قوس دندانی کیس را به سمت بدون کشیدن سوق داد. یکی از مزیت هایی که ارتودنسی به روش دیمون براساس آن پایه ریزی شده، این است که در این روش درصد کشیدن دندان جهت مرتب کردن دندان ها کاهش می یابد و از طرفی استفاده از دستگاه های خارج دهانی برای رسیدن به هدف مطلوب نیاز به همکاری زیاد بیمار دارد که بهره گیری از روش دیمون استفاده از هدگیر را کاهش داده و باعث راحتی و رضایت مندی بیشتر بیمار از پروسه درمان می گردد.
تأثیرگذاری کدام روش ارتودنسی بیشتر است ؟
در سیستم های معمول ارتودنسی طبق پاره ای تحقیقات مرتبط با فرایند حرکات دندانی، تغییرات بافتی در نسوج دندانی به دلیل اعمال نیروهای زیاد روی دندان ها، تأثیرات جانبی تحلیل ریشه و آزردگی بافت های پریودنتال بیشتر است، ولی برخی مطالعات نشان می دهد که در نهایت نتیجه درمان در طولانی مدت بین دو روش معمول ارتودنسی و سیستم دیمون یکسان است. همانگونه که برخی تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن است که در سیستم دیمون میزان کشیدن دندان به طور معنا داری کاهش یافته است و پاره ای دیگر از پژوهش ها این امر را تایید نمی کنند.
آیا استفاده از ارتودنسی با براکت دیمون محدودیت سنی دارد ؟
به طور کلی در هر سیستم درمانی ارتودنسی ثابت هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و اگر شرایط مطلوب از لحاظ سلامت دندانی، لثه ای و شرایط سیستمیک برقرار باشد، هیچ محدودیت سنی وجود ندارد.
تأثیرگذاری کدام روش ارتودنسی بیشتر است ؟
در سیستم های معمول ارتودنسی طبق پاره ای تحقیقات مرتبط با فرایند حرکات دندانی، تغییرات بافتی در نسوج دندانی به دلیل اعمال نیروهای زیاد روی دندان ها، تأثیرات جانبی تحلیل ریشه و آزردگی بافت های پریودنتال بیشتر است، ولی برخی مطالعات نشان می دهد که در نهایت نتیجه درمان در طولانی مدت بین دو روش معمول ارتودنسی و سیستم دیمون یکسان است. همانگونه که برخی تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن است که در سیستم دیمون میزان کشیدن دندان به طور معنا داری کاهش یافته است و پاره ای دیگر از پژوهش ها این امر را تایید نمی کنند.
توصیه‌های بهداشتی برای بیماران ارتودنسی
دکتر فرهاد ثبوتی متخصص ارتودنسی و عضو هیئت علمی دانشگاه در رابطه با لزوم رعایت بهداشت در بیماران ارتودنسی در بانک اطلاعات دندانپزشکی ایران تاکید می کند که بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی از اهمیت زیادی برخوردار است. ابزارها و دستگاههای ارتودنسی تمیز کردن دندان‌ها را مشکل‌تر می‌کند. امکان برداشت پلاک میکروبی سخت‌تر میشود. در نتیجه ریسک پوسیدگی دندانی حین درمان ارتودنسی افزایش می‌یابد.
بیو فیلم
باکتریهای موجود در دهان بر روی سطح صاف دندان نمی‌توانند مستقر شوند. از این رو، باکتری‌ها، نخست یک لایه نازک چسبنده لعاب مانند بر روی دندان ایجاد می‌کنند که همانند آشیانه به آن‌ها امکان اسکان بر روی دندان‌ها را می‌دهد. به این لایه بایوفیلم باکتریائی گفته میشود. باکتریهای تجمع یافته بر روی بیوفیلم مواد غذایی را به خود چسبانده از آن‌ها تغذیه کرده به سرعت شروع به تولید مثل و ترشح ترکیبات مضر اسیدی می‌کنند. به مجموع بیو فیلم، مواد غذایی و باکتری‌ها پلاک میکروبی گفته میشود. پلاک نرم بوده و با مسواک به راحتی پاک میشود. در صورت باقی ماندن پلاک نرم روی دندان‌ها رسوب مواد معدنی موجود در بزاق آن را تبدیل به جرم سختی می کند که تنها با جرمگیری حذف می‌گردد. مهم‌ترین عامل بیماریهای لثه و التهاب و خونریزی که تولید بوی ناخوشایند دردهان می‌کند همین جرم سخت است.
بهداشت دهان و دندان هنگام استفاده از دستگاههای ارتودنسی متحرک
دستگاههای متحرک ارتودنسی مانند پلاک، نایت گارد و… این مزیت را دارند که قبل از خوردن غذا درآورده شده و پس از مسواک زدن دندان‌ها دوباره کار گذاشته می شوند. تمیز کردن روزانه و مرتب این دستگاه‌ها ضروری است. سطح داخلی این پلاک‌ها باید توسط مسواک نرم و آب ولرم روزی دو بار تمیز شود. درصورتی که بهداشت رعایت نشود، باکتری‌ها علاوه بر سطح دندان بر روی سطح دستگاه ساخته شده و به راحتی رشد می‌کنند.
بهداشت دهان و دندان هنگام استفاده از دستگاههای ثابت ارتودنسی
دستگاههای ثابت ارتودنسی که به وسیله براکت و بند و بر روی سطح بیرونی یا درونی دندان چسبانده می‌شوند گوشه و کنارهایی ایجاد می‌کنند که در آن‌ها مواد غذایی گیر کرده و مرکز تجمع باکتری‌ها می‌شوند. به این خاطر در صورت عدم رعایت دقیق اصول بهداشتی در حاشیه براکت‌ها و بند‌ها، دندان‌ها دچار آسیبهای بازگشت ناپذیر می‌شوند. در مرحله اول، مینای دندان، کلسیم را از دست می‌دهد و سفید رنگ میشود. در صورت ادامه دار شدن این وضعیت، تخریب پیشرفت کرده و حفره پوسیدگی ایجاد میشود.
نکات پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها هنگام درمان با دستگاههای ثابت ارتودنسی
بعد از صرف خوراکی، حتی اگر مقدار آن کم باشد بایستی دندان‌ها بلافاصله مسواک زده شوند. زیرا همانگونه که عنوان شد در گوشه و کناره‌های زیادی که به خاطر دستگاه ثابت ایجاد میشود مواد غذایی گیر می‌کند. باکتریهای موجود در دهان بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه شروع به تولید اسید می‌کنند. اگر بیمار چندین ساعت صبر کند تا مثلاً شب قبل از خواب مسواک بزند این امکان را فراهم می‌کند که دندان‌هایشان چندین ساعت متوالی در معرض اسید تولید شده توسط باکتری‌ها قرار گیرند و پوسیده شوند. با رعایت اصول ذیل، دندان‌ها سالم می‌ماند حتی اگر درمان با دستگاههای ثابت سال‌ها طول بکشد.
از خوردن مواد غذایی خیلی شیرین و چسبنده مثل موز، شکلات، گز و…. خودداری شود.
هنگام مسواک زدن و نخ کشیدن باید با دقت و حوصله تمام گوشه و کناره‌های دستگاه ثابت را خصوصاً زیر سیم‌ها و بین دندان‌ها را خوب تمیز کرد.
حتماً از خمیردندان‌ها فلورایددار و دهانشویه‌های فلورایددار استفاده شود.
قبل از چسباندن دستگاه ثابت می‌توان سطح دندان را به وسیله یک لاک فلورایددار محافظ پوشاند. لاکهای محافظ تنها به عنوان عامل کمکی می‌توانند درصد پوسیدگی دندان را کم کنند اما نمی‌توانند مانع از ابتلا به بیماریهای لثه بشوند. باید توجه داشت که لاکهای محافظ به هیچ وجه نمی‌توانند جایگزین مسواک زدن مرتب روزانه بشوند.
نیروهای ارتودنسی به منظور حرکت دادن دندان ها در جهت مطلوب توسط سیم ارتودنسی اعمال می شوند. سیم ارتودنسی داخل براکت هایی قرار می گیرد که روی دندانهای مختلف کار گذاشته شده اند. در سیستم های معمولی ارتودنسی سیم ها توسط الاستیک ها درون براکت قرار داده می شوند و طی جلسات متوالی که معمولا هر چهار هفته یک بار است این الاستیک ها تعویض می شوند طبیعی است که هنگام تعویض این الاستیک ها بیمار ممکن است احساس ناخوشایندی داشته باشد.
سیستم دیمون ؛ یک گام جلوتر از روش های قدیمی ارتودنسی
خوشبختانه با پیشرفت ها علم ارتودنسی براکت هایی معرفی شده اند که دیگر نیازی به تعویض الاستیک برای اعمال نیرو به دندان ندارد و سیم های ارتودنسی توسط یک دریچه داخل براکت نگه داشته می شود. این روش به دلیل این که سیم داخل یک محفظه فلزی قرار می گیرد دیگر نیازی به مراجعه هر چهار هفته یک بار ندارد و ویزیت های ارتودنسی به مدت دو ماه یک بار کاهش می یابند. به دلیل اعمال نیرو به صورت مداوم در سطح دندان و در سطح فیزیولوژیک حرکت دندانی به صورت مطلوب با کمترین عارضه جانبی از قبیل درد و تحلیل ریشه اعمال می شود. به علت فواصل طولانی مدت ویزیت در روش دیمون دیگر نگرانی دوری مسافت و یا مشغله کاری از بین رفته است.
عوارض جانبی و آسیب های کدام روش ارتودنسی کمتر است ؟
از آن جایی که اعمال نیروهای وارده به دندان و نسوج نگهدارنده دندان در سیستم دیمون در حد فیزیولوژیک است، عوارض جانبی آسیب های وارده از قبیل تحلیل ریشه و دردهای دندانی در این روش کمتر از سایر روش های درمانی معمول است. استفاده از دستگاه های خارج دهانی برای رسیدن به هدف مطلوب نیاز به همکاری زیاد بیمار دارد که بهره گیری از روش دیمون بسیاری از مشکلات احتمالی را برای متخصص ارتودنسی کاهش داده است.
آیا در روش دیمون نیاز به استفاده از هدگیر هست ؟
هدگیر وسیله ای خارج دهانی است که قسمتی از آن بر روی سر یا پشت گردن قرار می گیرد که نیرو از توسط بخشی دیگر به نام فیس بو ( Facebow ) به داخل دهان روی دندان ها منتقل می شود. این وسیله کاملا به همکاری بیمار نیاز دارد و در معرض دید است. فلسفه استفاده از هدگیر از این بابت است که در درمان هایی که تصمیم صددرصدی به منظور کشیدن دندان وجود ندارد بتوان با افزایش طول قوس دندانی کیس را به سمت بدون کشیدن سوق داد. یکی از مزیت هایی که ارتودنسی به روش دیمون براساس آن پایه ریزی شده، این است که در این روش درصد کشیدن دندان جهت مرتب کردن دندان ها کاهش می یابد و از طرفی استفاده از دستگاه های خارج دهانی برای رسیدن به هدف مطلوب نیاز به همکاری زیاد بیمار دارد که بهره گیری از روش دیمون استفاده از هدگیر را کاهش داده و باعث راحتی و رضایت مندی بیشتر بیمار از پروسه درمان می گردد.
تأثیرگذاری کدام روش ارتودنسی بیشتر است ؟
در سیستم های معمول ارتودنسی طبق پاره ای تحقیقات مرتبط با فرایند حرکات دندانی، تغییرات بافتی در نسوج دندانی به دلیل اعمال نیروهای زیاد روی دندان ها، تأثیرات جانبی تحلیل ریشه و آزردگی بافت های پریودنتال بیشتر است، ولی برخی مطالعات نشان می دهد که در نهایت نتیجه درمان در طولانی مدت بین دو روش معمول ارتودنسی و سیستم دیمون یکسان است. همانگونه که برخی تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن است که در سیستم دیمون میزان کشیدن دندان به طور معنا داری کاهش یافته است و پاره ای دیگر از پژوهش ها این امر را تایید نمی کنند.
آیا استفاده از ارتودنسی با براکت دیمون محدودیت سنی دارد ؟
به طور کلی در هر سیستم درمانی ارتودنسی ثابت هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و اگر شرایط مطلوب از لحاظ سلامت دندانی، لثه ای و شرایط سیستمیک برقرار باشد، هیچ محدودیت سنی وجود ندارد.
تأثیرگذاری کدام روش ارتودنسی بیشتر است ؟
در سیستم های معمول ارتودنسی طبق پاره ای تحقیقات مرتبط با فرایند حرکات دندانی، تغییرات بافتی در نسوج دندانی به دلیل اعمال نیروهای زیاد روی دندان ها، تأثیرات جانبی تحلیل ریشه و آزردگی بافت های پریودنتال بیشتر است، ولی برخی مطالعات نشان می دهد که در نهایت نتیجه درمان در طولانی مدت بین دو روش معمول ارتودنسی و سیستم دیمون یکسان است. همانگونه که برخی تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن است که در سیستم دیمون میزان کشیدن دندان به طور معنا داری کاهش یافته است و پاره ای دیگر از پژوهش ها این امر را تایید نمی کنند.
توصیه‌های بهداشتی برای بیماران ارتودنسی
دکتر فرهاد ثبوتی متخصص ارتودنسی و عضو هیئت علمی دانشگاه در رابطه با لزوم رعایت بهداشت در بیماران ارتودنسی در بانک اطلاعات دندانپزشکی ایران تاکید می کند که بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی از اهمیت زیادی برخوردار است. ابزارها و دستگاههای ارتودنسی تمیز کردن دندان‌ها را مشکل‌تر می‌کند. امکان برداشت پلاک میکروبی سخت‌تر میشود. در نتیجه ریسک پوسیدگی دندانی حین درمان ارتودنسی افزایش می‌یابد.
بیو فیلم
باکتریهای موجود در دهان بر روی سطح صاف دندان نمی‌توانند مستقر شوند. از این رو، باکتری‌ها، نخست یک لایه نازک چسبنده لعاب مانند بر روی دندان ایجاد می‌کنند که همانند آشیانه به آن‌ها امکان اسکان بر روی دندان‌ها را می‌دهد. به این لایه بایوفیلم باکتریائی گفته میشود. باکتریهای تجمع یافته بر روی بیوفیلم مواد غذایی را به خود چسبانده از آن‌ها تغذیه کرده به سرعت شروع به تولید مثل و ترشح ترکیبات مضر اسیدی می‌کنند. به مجموع بیو فیلم، مواد غذایی و باکتری‌ها پلاک میکروبی گفته میشود. پلاک نرم بوده و با مسواک به راحتی پاک میشود. در صورت باقی ماندن پلاک نرم روی دندان‌ها رسوب مواد معدنی موجود در بزاق آن را تبدیل به جرم سختی می کند که تنها با جرمگیری حذف می‌گردد. مهم‌ترین عامل بیماریهای لثه و التهاب و خونریزی که تولید بوی ناخوشایند دردهان می‌کند همین جرم سخت است.
بهداشت دهان و دندان هنگام استفاده از دستگاههای ارتودنسی متحرک
دستگاههای متحرک ارتودنسی مانند پلاک، نایت گارد و… این مزیت را دارند که قبل از خوردن غذا درآورده شده و پس از مسواک زدن دندان‌ها دوباره کار گذاشته می شوند. تمیز کردن روزانه و مرتب این دستگاه‌ها ضروری است. سطح داخلی این پلاک‌ها باید توسط مسواک نرم و آب ولرم روزی دو بار تمیز شود. درصورتی که بهداشت رعایت نشود، باکتری‌ها علاوه بر سطح دندان بر روی سطح دستگاه ساخته شده و به راحتی رشد می‌کنند.
بهداشت دهان و دندان هنگام استفاده از دستگاههای ثابت ارتودنسی
دستگاههای ثابت ارتودنسی که به وسیله براکت و بند و بر روی سطح بیرونی یا درونی دندان چسبانده می‌شوند گوشه و کنارهایی ایجاد می‌کنند که در آن‌ها مواد غذایی گیر کرده و مرکز تجمع باکتری‌ها می‌شوند. به این خاطر در صورت عدم رعایت دقیق اصول بهداشتی در حاشیه براکت‌ها و بند‌ها، دندان‌ها دچار آسیبهای بازگشت ناپذیر می‌شوند. در مرحله اول، مینای دندان، کلسیم را از دست می‌دهد و سفید رنگ میشود. در صورت ادامه دار شدن این وضعیت، تخریب پیشرفت کرده و حفره پوسیدگی ایجاد میشود.
نکات پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها هنگام درمان با دستگاههای ثابت ارتودنسی
بعد از صرف خوراکی، حتی اگر مقدار آن کم باشد بایستی دندان‌ها بلافاصله مسواک زده شوند. زیرا همانگونه که عنوان شد در گوشه و کناره‌های زیادی که به خاطر دستگاه ثابت ایجاد میشود مواد غذایی گیر می‌کند. باکتریهای موجود در دهان بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه شروع به تولید اسید می‌کنند. اگر بیمار چندین ساعت صبر کند تا مثلاً شب قبل از خواب مسواک بزند این امکان را فراهم می‌کند که دندان‌هایشان چندین ساعت متوالی در معرض اسید تولید شده توسط باکتری‌ها قرار گیرند و پوسیده شوند. با رعایت اصول ذیل، دندان‌ها سالم می‌ماند حتی اگر درمان با دستگاههای ثابت سال‌ها طول بکشد.
از خوردن مواد غذایی خیلی شیرین و چسبنده مثل موز، شکلات، گز و…. خودداری شود.
هنگام مسواک زدن و نخ کشیدن باید با دقت و حوصله تمام گوشه و کناره‌های دستگاه ثابت را خصوصاً زیر سیم‌ها و بین دندان‌ها را خوب تمیز کرد.
حتماً از خمیردندان‌ها فلورایددار و دهانشویه‌های فلورایددار استفاده شود.
قبل از چسباندن دستگاه ثابت می‌توان سطح دندان را به وسیله یک لاک فلورایددار محافظ پوشاند. لاکهای محافظ تنها به عنوان عامل کمکی می‌توانند درصد پوسیدگی دندان را کم کنند اما نمی‌توانند مانع از ابتلا به بیماریهای لثه بشوند. باید توجه داشت که لاکهای محافظ به هیچ وجه نمی‌توانند جایگزین مسواک زدن مرتب روزانه بشوند.