حاملگی خارج رحم چیست و چه علائمی دارد؟

در بارداری طبیعی، باروری تخمک در درون یکی از لوله‌های فالوپ که تخمدان‌ها را به رحم وصل می نماید، از طریق اسپرم انجام می شود . تخمک بارور شده به طرف رحم می رود و در دیواره داخلی رحم یا اندومتر استقرار می یابد و در اصطلاح لانه گزینی می‌کند، و در ان منطقه مانده و کمال می یابد.
اگر لانه گزینی سلول تخم به وجود امده در هر مکانی به جز دیواره داخلی رحم انجام گیرد آن را بارداری خارج رحم می نامند . متداول ترین مکانی كه حاملگی خارج رحم اتفاق می افتد لوله های رحمی هستند .بقیه مکان ها تخمدان ، گردن رحم ، یا معمولا خارج از دستگاه تناسلی و در حفره شكم است . چون بیشتر بارداری‌های خارج رحمی در یکی از لوله‌های رحم اتفاق می افتد آن را بارداری لوله‌ای هم می گویند. آمار نشان می دهد تقریبا 1 از هر 100 بارداری در خارج از رحم اتفاق می افتد.
نشانه های شایع حاملگی خارج رحم
مراحل نخستین :
- رخ ندادن عادت ماهیانه یا بی نظمی ان
- لكه بینی یا خونریزی بی دلیل
- درد یا دل پیچه در بخش پایین شكم
- گاهی درد در شانه
مراحل پایانی :
- دل درد دشوار و سریع به طور اتفاقی ناشی از پارگی لوله رحمی
- گیجی ، غش ، و شوك ، رنگ پریدگی ، تسریع ضربان قلب ، افتادن فشار خون و عرق سرد. این نشانه ها در برخی موارد امکان دارد پیش از درد یا در کنار آن اتفاق بیوفتد.
دلیل حاملگی خارج از رحم
تخمكی كه از تخمدان ازاد شده در بیرون از رحم با اسپرم بارور می شود و در مکانی بیرون از رحم ، كه اصولا لوله رحمی است ، استقرار می یابد . با رشد کردن تخمک استقرار یافته ، لوله رحمی کش می اید و گسسته می گردد و خونریزی درونی تهدید امیزی كه حیات زن را در معرض خطر قرار می دهد اتفاق می افتد.
عوامل تشدید كننده بیماری
- بیماری‌های مقاربتی
- بیماری‌های التهابی لگن
- اندومتریوز در صورتی که درمان نشود و باعث حاملگی شود .
- لوله‌های فالوپ اسیب دیده
- استفاده دارو‌های ضدبارداری
- حاملگی از راه آزمایشگاهی (لقاح آزمایشگاهی)
- بستن ناموفق لوله‌های رحمی
- سابقه خانوادگی شخص برای حاملگی خارج رحمی
- جراحی لگن
- چسبندگی‌های لگنی
- بهره گیری از آی یو دی. حدودا ۵۰ درصد حاملگی بانوان که جهت پیشگیری از حاملگی از iud استفاده می‌کنند، خارج از رحم اتفاق می افتد.
پیشگیری بارداری خارج رحم
از راه هایی به جز آی یودی جهت پیشگیری از بارداری بهره مند شوند.
اگر هر نوع عفونت لگنی مبتلا شدند ، فورا جهت درمان اقدام نمایند.
عواقب بارداری خارج از رحم
بارداری خارج رحمی قادر نیست جنینی را پرورش دهد یا تکمیل شود كه بتواند حیات یابد . گسسته شدن حاملگی خارج رحمی اورژانسی است و الزامی است سریعا درمان گردد . با شناسایی سریع و اقدامات درمانی مانند عمل جراحی ، درصد بالایی احتمال خوب شدن و التیام یافتن وجود دارد . در 85%-50% از بیماران ، بارداری های بعدی طبیعی هستند.
عوارض بارداری خارج از رحم
- عفونت
- کاهش توانمندی باروری
- از بین رفتن اعضایی از دستگاه تناسلی ناشی از سخت بودن عمل جراحی
- شوك و مرگ ناشی خونریزی داخلی
درمان بارداری خارج از رحم
کارهایی که برای شناسایی امکان دارد انجام شود: سونوگرافی ؛ كولدوسنتز که نمونه برداری از مایع لگنی با یك سوزن كه به سقف مجرای تناسلی در عقب وارد می شود است ؛ لاپاروسكوپی که سوراخ های كوچكی در شكم به وجود می اورند و از راه طریق ابزار ضروری جهت مشاهده و خارج کردن بارداری خارج رحمی وارد می شوند است ؛ d&c گشاد كردن و تراشیدن رحم با ابزاری به نام كورت و لاپاراتومی (عمل جراحی باز).
امکان دارد قادر باشیم بررسی و درمان را بی بستری كردن بیمار اعمال کنیم . اما جهت انجام عمل جراحی و نگهداری های پشتیبانی لازم است كه بیمار بستری گردد . ممکن است تزریق خون هم الزامی باشد.
در عمل جراحی جهت بیرون اوردن تخمک بارور شده در حال رشد، جفت ، و هر نوع بافت صدمه دیده اگر قادر نباشیم لوله رحمی را بازسازی کنیم ، مجبوریم ان را خارج کنیم . بارداری طبیعی با لوله رحمی به جا مانده در سمت دیگر شدنی است . پس از عمل جراحی :
- پس از 24 ساعت امکان شستشو روی بخیه ها وجود دارد .
- برای برطرف کردن درد ازگرما بهره مند شوید . امکان این وجود دارد که یك صفحه گرم كننده یا شیشه آب گرم را بر شكم یا كمر بگذارید. حمام آب داغ هم سبب کم شدن درد و شل شدن عضلات می گردد. جهت این امر، 15-10 دقیقه در وان آب داغ بنشینید. هر چه قدر كه نیاز است این كار را تكرار كنید.
داروها
در برخی زمان ها كه حاملگی خارج رحم سریع شناسایی می گردد ، هنوز گسسته نشده ، یا به وضع مزمن رسیده باشد امکان استفاده از داروی متوتروكسات كه در شیمی درمانی از انها استفاده می گردد وجود دارد. این دارو در از بین بردن بافت بارداری اثر دارد . اگر می خواهید این دارو برای درمان استفاده شود ، برنامه ریزی و تعاقب دقیق بیمار الزامی است.
بعد از عمل جراحی امکان دارد داروهای جلوگیری از بارداری از دسته داروهای ضد التهابی غیر استروییدی یا مخدرها برای 7-2 روز داده شوند.
اگر عفونت داشته باشید آنتی بیوتیک داده می شود.
مكمل های آهن برای كم خونی تجویز می گردد.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
کارهایی که در هنگام مبتلا شدن به بیماری های معمولی انجام می دادید ، را در سریع ترین وقت ممكن شروع می کنید. زمان کسالت لاپاروسكوپی معمولا زورتر تر از لاپاروتومی طی می شود .
تا وقت بازسازی تمام كه در پی جویی ها معین می گردد الزامی است از نزدیکی جنسی جلوگیری گردد.
شرایطی مراجعه به پزشك
اگر شما یا یكی از افراد خانواده تان نشانه های حاملگی خارج رحمی دارید، مخصوصا نشانه های گسستگی آن را. سریعا اورژانس را مطلع سازید.
اگر یكی از اتفاقات زیر بعد از جراحی بیوفتد:
ـ خونریزی سخت از را مجرای تناسلی (تامپون هر ساعت كاملاً پر از خون شود).
ـ نشانه های عفونت ، مثل تب ، لرز، سردرد، منگی ، یا دردهای عضلانی
ـ افزایش دفعات ادرار كه بیش از یك ماه طول بكشد. امکان دارد نشانه ای از تحریك یا عفونت مثانه ناشی جراحی باشد.
دکتر ریحانه صباحی متخصص زنان و زایمان در اصفهان بهترین پیشنهادات را برای این دوره ارائه می کند . جهت دریافت نوبت به سامانه نوبت دهی سایت مراجعه کنید یا با تلفن مطب تماس حاصل فرمایید.