معرفی رشته علوم تربیتی

گرایش تکنولوژی آموزشی: تکنولوژی آموزشی در لغت از واژه‌های خاص "تکنو" به معنی برخورد سیستماتیک با پدیده‌های علمی, "لوژی" به معنای شناخت، و "آموزش" به معنای فعالیت‌های هدفمندی است که مربیان یا معلمان انجام می‌دهند تا تغییر رفتار یا توانایی تغییر رفتار در فراگیرنده به وجود بیاید. از همین جا مشخص می‌شود که تکنولوژی آموزشی به معنای شناخت پدیده‌ها یا روش‌های دقیق آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی است. همان‌طور که گفتیم این یک تعریف لغوی است. اما در تعریف مفهومی باید گفت که تکنولوژی آموزشی شامل تئوری‌ها و اجرای اعمال طراحی، رشد، کاربرد، مدیریت و ارزشیابی فرآیندها و منابع یادگیری می‌شود.این فرآیند از یک سو نگاهی خُرد و موشکافانه دارد؛ زیرا برای تسهیل فراگیری به تک تک فراگیران به صورت خُرد توجه می‌کند و از سوی دیگر کیفیت آموزشی را به‌صورت کلی در نظر می‌گیرد و در این راستا به طراحی علمی، رشد علمی، کاربرد و مدیریت این فرآیند می‌پردازد.در کل می‌توان گفت که رشته تکنولوژی آموزشی تلاش می‌کند تا با طراحی دقیق و صحیح نظام آموزشی، به معلم‌ها بیاموزد که چگونه معلمی ورزیده، کاردان و ماهر شوند و تدریس خود را بر پایه بهترین شیوه‌ یادگیری, استوار کنند. این دانش همچنین به مسؤولان نظام آموزشی بهترین راه تدوین کتب درسی، مدیریت آموزشی و ارزشیابی آموزشی را نشان می‌دهد.

توانایی‌های لازم: تکنولوژی آموزشی فرآیند کیفی و خُرد است؛ یعنی به یادگیری تک تک انسان‌ها توجه دارد. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید نوع‌دوست، انسان‌دوست، علاقه‌مند به دانش‌آموزان و در عمل صادق باشد. همچنین لازم است از نظر هوشی، توانایی فوق‌العاده‌ای داشته و دید هنری داشته باشد.در حال حاضر نیز می‌بینیم که دانشجویان توانمند این رشته گاه با وسایل بسیار ابتدایی، وسایل جدید و جالبی خلق می‌کنند. و در نهایت این‌که دانشجوی تکنولوژی آموزشی اگر هدفش ورود به آموزش وپرورش است، نباید ایده‌آل‌گرا باشد چون هنوز تفکر تکنولوژی آموزشی در آموزش وپرورش جا نیفتاده است و فارغ‌التحصیلان این رشته نباید انتظار داشته باشند که آموخته‌های خود را خیلی راحت و بدون هیچ مقاومتی در محیط آموزشی پیاده کنند.

موقعیت شغلی در ایران: فلسفه اصلی این رشته، استفاده از توانایی فارغ‌التحصیلان آن در آموزش و پرورش و سپس صدا و سیما است. اما در عمل می‌بینیم که به دلیل تفکر غلط حاکم بر محیط‌های فوق، تکنولوژیست‌های آموزشی به سختی جذب این مراکز می‌شوند. البته برخی از فارغ‌التحصیلان این رشته جذب مدارس غیرانتفاعی شده‌اند و با ارائه طرح‌های آموزشی برای دوره‌ها و درس‌های مختلف، کارآیی مدرسه را بسیار ارتقاء داده‌اند.عده‌ای از فارغ‌التحصیلان نیز جذب وزارت ارشاد یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌شوند و بالاخره برخی از فارغ‌التحصیلان با توجه به توانایی‌هایی که در طی تحصیل کسب کرده‌اند، جذب بازار کار آزاد می‌شوند و به عکاسی آموزشی یا تولید فیلم‌های آموزشی می‌پردازند.

دروس مشترک در گرایش‌های مختلف علوم تربیتی: تاریخ آموزش و پروش در اسلام و ایران، فلسفه آموزش و پرورش، اصول و مبانی آموزش و پرورش،‌آموزش و پرورش تطبیقی، آموزش و پرورش ابتدایی راهنمایی و متوسطه، اخلاق اسلامی،‌روش ها و فنون تدریس، روانشناسی عمومی، ‌روانشناسی تربیتی، روانشناسی رشد کودکی و نوجوانی، جامعه‌شناسی عمومی، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، اقتصاد آموزش و پرورش، مقدمات مدیریت آموزشی، مقدمات برنامه‌ریزی آموزشی ودرسی، آموزش و پرورش کودکان استثنائی، مقدمات مشاوره و راهنمایی، مقدمات تکنولوژی آموزشی، آشنایی با کتابخانه و اصول کتابداری، روش‌های آماری در علوم تربیتی، سنجش واندازه‌گیری در علوم تربیتی، مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی.


دروس تخصصی گرایش تکنولوژی آموزشی: سمینار در برنامه‌ریزی درسی و آموزشی، مبانی ارتباط انسانی، اصول طراحی پیام‌های آموزشی، اصول عکاسی، تولید برنامه‌های تلویزیونی، انتخاب، بهره‌برداری و ارزیابی مواد و وسایل آموزشی، تولید مواد آموزشی.

گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی: گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی یک رشته میان رشته‌ای است که تلفیقی از رشته‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، مدیریت، آمار، زبان خارجی و مشاوره می‌باشد.هدف این گرایش از یک سو فراهم ساختن فرصت‌های یادگیری هر چه بیشتر برای گروه‌های واجب‌التعلیم و علاقه‌مند به یادگیری و از سوی دیگر تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز توسعه اقتصادی کشورها است. در کل مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، مدیریت بر فعالیت‌های یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغییرات است.فارغ‌التحصیل این گرایش به راحتی می‌تواند علاوه بر پیش‌بینی‌های آموزشی یک کشور، مراحل برنامه‌ریزی آموزشی و مدیریت بر اجرای آن را ترسیم کند و با روش‌های بهتر آموزشی، راهنما و مشاور خوبی برای یادگیرندگان باشد.

گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی: گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی یک رشته میان رشته‌ای است که تلفیقی از رشته‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، مدیریت، آمار، زبان خارجی و مشاوره می‌باشد.هدف این گرایش از یک سو فراهم ساختن فرصت‌های یادگیری هر چه بیشتر برای گروه‌های واجب‌التعلیم و علاقه‌مند به یادگیری و از سوی دیگر تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز توسعه اقتصادی کشورها است. در کل مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، مدیریت بر فعالیت‌های یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغییرات است.فارغ‌التحصیل این گرایش به راحتی می‌تواند علاوه بر پیش‌بینی‌های آموزشی یک کشور، مراحل برنامه‌ریزی آموزشی و مدیریت بر اجرای آن را ترسیم کند و با روش‌های بهتر آموزشی، راهنما و مشاور خوبی برای یادگیرندگان باشد. توانایی‌های لازم : فلسفه، جامعه‌شناسی، ‌ریاضیات، آمار، اقتصاد و زبان انگلیسی در این رشته کاربرد و اهمیت بسیاری دارد. دانشجوی این رشته باید نسبت به محیط‌های آموزشی جامعه خود، دید عمیقی داشته باشد و روش‌ آموزش کشور خود را بداند تا ظرافت‌های رفتاری دانش‌آموزان را درک کند و در نهایت به تشریح و تشکیل یک برنامه‌ریزی آموزشی صحیح بپردازد. موقعیت شغلی در ایران : امروزه آموزش با همه جنبه‌های زندگی ما ارتباط تنگاتنگ دارد و هر اندازه که جامعه ما پیچیده‌تر شود، آموزش و پرورش نقش مهم‌تری در حل مسائل آتی و رشد انسان‌ها پیدا می‌کند. به همین دلیل موقعیت‌های شغلی بسیاری برای فارغ‌التحصیلان این گرایش وجود دارد. تا جایی که بسیاری از کارشناسان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی آینده شغلی این گرایش را در کشور ما، بسیار امیدبخش و ایده‌آل می‌دانند و معتقدند که فارغ‌التحصیلان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی باید آینده خود را در فردا ببینند. چون کشور ما، یکی از کشورهای در حال رشد و توسعه است و بدون بهره‌گیری از شاخه‌های مختلف آموزشی، نمی‌تواند توسعه همه جانبه داشته باشد.در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این گرایش در درجه اول جذب آموزش و پرورش می‌شوند. تعدادی نیز در سازمان‌های دولتی از جمله سازمان‌های مدیریت وبرنامه‌ریزی و برنامه‌وبودجه فعالیت می‌کنند. گفتنی است که فارغ‌التحصیلان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی مجوز تأسیس آموزشکده‌های درسی را دارند و در صورت داشتن سرمایه لازم،‌ می‌توانند در این زمینه فعالیت کنند. دروس تخصصی گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی: اصول مدیریت آموزشی ، روانشناسی اجتماعی در تعلیم و تربیت ، سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران، اصول برنامه‌ریزی آموزشی، مبانی امور مالی و تنظیم بودجه در آموزش و پرورش، اصول برنامه‌ریزی درسی، کاربرد مقدمات کامپیوتر در مدیریت آموزشی، اصول حسابداری، روابط انسانی درسازمان‌های آموزشی،‌نظارت و راهنمایی تعلمیاتی، راهنمایی تحصیلی و شغلی، مسائل نوجوانان و جوانان، آموزش بزرگسالان، برنامه‌ریزی آموزش ضمن خدمت، مدیریت اسلامی، پروژه تحقیقاتی (سمینار)، کار عملی مدیریت در آموزشگاه، کار عملی در سازمان‌ها، متون زبان خارجه (در برنامه‌ریزی آموزش درسی)، متون زبان خارجه در مدیریت آموزشی.

گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی:


آموزشی که از زمان تولد آغاز و تا شروع اولین کار رسمی دبستان در پایان ششمین سال زندگی کودک ادامه می‌یابد، بسیار مهم است. زیرا کودکان در چنین سال‌هایی، مراحل مهم و حساس زندگی خود را از نظیر شخصیتی،‌ اجتماعی و آموزشی پشت سر می‌گذرانند، و در واقع 6 سال اولیه زندگی از لحاظ رشد هوش و شکل‌گیری شخصیت دورانی سرنوشت‌ساز است. از سوی دیگر آموزش وپرورش دبستانی مهم‌ترین حلقه از حلقه‌های نظام آموزش و پرورش کشور است و کودکان در این دوره در مراحل بسیار مهم رشد جسمانی،‌ عاطفی، ذهنی به سر می‌برند، از همین‌رو توجه به این دوره از آموزش و پرورش باید از اولویت خاصی برخوردار باشد. هدف گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی تربیت متخصصانی است که بتوانند قوای جسمی،‌ عاطفی، روانی،‌ اجتماعی و اخلاقی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی را پرورش دهند.


توانایی‌های لازم :


تعلیم و تربیت بیش از آنکه علم باشد،‌فن و هنر است و یک معلم یا مربی باید به یاری فن و هنر خویش مراحل یادگیری را هدایت کند. به همین دلیل دانشجوی این گرایش باید فردی خلاق بوده و از اطلاعات عمومی نسبتاً گسترده و فن بیان خوبی برخوردار باشد و در نهایت از کار با کودکان لذت ببرد. موقعیت شغلی در ایران :


فارغ‌التحصیل این گرایش علاوه بر کار در آموزش و پرورش و مهد کودک‌ها و آمادگی‌ها در صورت داشتن سرمایه‌ لازم می‌تواند مجوز تأسیس مهد کودک و آمادگی را بگیرد و در این زمینه به طور خصوصی فعالیت کند. همچنین می‌تواند در مراکز مرتبط با کودکان مانند کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان یا سازمان بهزیستی به عنوان کارشناس حضور داشته باشد.


دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش دبستانی و پیش‌دبستانی:


آموزش و پروش پیش‌دبستانی و دبستانی، بهداشت و تغذیه مادر و کودک،‌ اصول بهداشت و کمک‌های اولیه، تفاوت‌های فردی کودکان،‌ روانشناسی بازی، مدیریت مراکز پیش‌دبستانی و دبستانی، آشنایی با مفاهیم و روش تدریس ریاضیات، آموزش هنر، تهیه و کاربرد وسایل مواد آموزشی،‌کاردستی و مهارت‌های فنی، ‌مشاهده (کارورزی) زبان‌آموزی، قصه‌گویی و نمایش خلاق، کار و آشنایی با طبیعت و زندگی اجتماعی، حرکت ورزشی و سرودهای خاص کودکان، مشاوره کودک،‌ روانشناسی آموزش خواندن، ادبیات کودکان،‌ آشنایی با فعالیت‌های تربیتی ـ اجتماعی، روش تدریس علوم تجربی واجتماعی، تربیت بدنی(ورزش و بازی‌های دبستانی)، کارورزی دبستان.

گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی:


کودکان ودانش‌آموزان استثنایی به پنج گروه عقب‌مانده ذهنی و معلول جسمی، ناشنوا و نیمه‌شنوا، نابینا و نیمه‌بینا، ناسازگار و تیزهوش تقسیم می‌شوند و در هر گروه شرایط خاصی برای تعلیم و تربیت آنها وجود دارد . هدف از آموزش و پرورش کودکان استثنایی فراهم آوردن فرصت‌های مناسب و امکانات آموزشی ویژه برای این دسته از کودکان است. در این گرایش به کودکان دارای مشکلات ذهنی و جسمی بیشتر پرداخته می‌شود و متخصصان کودکان استثنایی تلاش می‌کنند تا با توجه به ویژگی‌های عقلانی و جسمانی آنان ، توانایی‌های ذهنی و جسمی آنها را به حداکثر برسانند .

توانایی‌های لازم :


دانشجوی این رشته باید صبر و حوصله بسیار داشته و عشق و علاقه وافری به تعلیم و تربیت کودکان استثنایی داشته باشد. در این رشته خلاقیت و تسلط بر فنون و روش‌های آموزش، حرف اول را می‌زند.

موقعیت شغلی در ایران :


فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به عنوان دبیر یا مربی در مدارس دانش‌آموزان استثنایی (عقب‌مانده ذهنی) و مراکز نگهداری کودکان عقب‌مانده ذهنی فعالیت کنند همچنین می‌توانند کارشناس گزینش و تشخیص کودکان عقب‌مانده ذهنی در مؤسسات گوناگون از قبیل وزارت آموزش و پرورش و سازمان‌ بهزیستی کشور شوند.


دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی:


فیزیولوژی، روانشناسی عقب‌ماندگی‌های ذهنی‌، آموزش و پرورش عقب‌ماندگان ذهنی، اختلالات رفتاری ـ عاطفی، اختلالات گویایی، اختلالات یادگیری، گفتاردرمانی، روش‌های تغییر رفتار، آزمون‌های تشخیص عقب‌ماندگی‌های ذهنی، بهداشت و کمک‌های اولیه، روش‌های مشاوره و مصاحبه، بازی و حرکت درمانی،‌ تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک‌ آموزشی، روش تدریس علوم تجربی و اجتماعی، روش تدریس ریاضی،‌ روش تدرس زبان فارسی، کارورزی در روش‌های تدریس، روش‌های بازپروری حسی ـ حرکتی ، روش‌های بازپروری حرفه‌ای، روش‌های بازپروری اجتماعی، کارورزی در روش‌های بازپروری.

معرفی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی - مقطع کارشناسی

آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی در کشور ما مسئله ای جدید بوده و تا کنون توجه شایانی بدان معطوف نگردیده است. در روند جامعه انقلابی ما، نقش آموزش و پرورش در توضیح و تشریخ ارزشهای جدید حاکم برجامعه اسلامی و آماده کردن کودکان برای ایفای نقش خود بر مبنای روابط اسلامی و انقلابی از اهمیت خاص برخوردار است و این مسئله از دیدگاه اسلامی و نیز در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیقات رواشناسان و کارشناسان علوم تربیتی نمایانگر آن است که امکانات مراکز تربیت کودکان از دوره های پیش دبستانی نباید تنها برای محافظت کودکان و تامین نیازهای اولیه آنان مورد استفاده قرار گیرند. بلکه تدوین برنامه های آموزشی در چنین دورانی بسیار ضرورت دارد و نقش این دوران در تحکیم پایه و اساس تربیتی آموزشهای بعدی از اهمیت بسیاری برخوردار است.



طول دوره تحصیل

متوسط طول دوره کارشناسی علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی 5 سال است (حداقل 4 سال و حداکثر 6 سال میباشد) و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی کلیه دروس در 8 ترم برنامه ریزی شده است و طول هر ترم 17 هفته در هر نیمسال تحصیلی است زمان هر درس از نوع نظری 17 ساعت، عملی 24 ساعت و کارورزی 51 ساعت است.



تعداد واحدها

تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی رشته آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستان 142 واحد است، این دروس از لحاط محتوی به عمومی، اصلی، اختیاری و اختصاصی تقسیم میشود، دروس اختصاصی از لحاط نظری و عملی به دو دسته تقسیم میشود (42 واحددروس نظری و 8 واحد دروس عملی ) کارورزی به شرح زیر:
- دروس عمومی 23 واحد
- دروس اصلی: پایه علوم ( اصلی ) 61 واحد
- دروس تخصصی : (دروس کاربردی) 50 واحد
- دروس اختیاری 8 واحد
جمع واحد 142



نقش و توانایی یا کارایی

1- مربی دوره های پیش دبستانی (شیرخوارگاه ، مهدکودک، کودکستان و آمادگی)
2- کارشناس تهیه مواد و وسائل آموزشی و کمک آموزشی برای مراکز پیش دبستانی و دبستانی
3- آموزگار مدارس ابتدائی
4- مدیریت مدارس ابتدائی
5- مربی کاروزی دانشجویان تربیت معلم
6- تدریس در مدارس کودکان استثنائی ( در صورت گذراندن دروس اختصاصی و پایه و اصلی)
7- کارشناس و مربی آموزش و پرورش پیش دبستانی در دانشگاه
8- کارشناس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
9- کارشناس آموزش و برنامه ریزی سازمان بهزیستی
10- کارشناس وزارت آموزش و پرورش (دفتر آموزش ضمن خدمت، دفتر تحقیقات و برنامه ریزی درسی و مانند آن)



ضرورت و توانایی

در بسیاری از فرهنگ ها از جمله فرهنگ ما، پدر و مادر مسئولیت و نقش بسیار مهمی در تربیت کودکان خوددار میباشند, شکی نیست که دامان مادر و خانواده میتوانند بهترین مربی و محیط تربیتی برای کودک محسوب شوند، ولی این امر به سبب پیچیدگی های زندگی صنعتی و تقسیم وظایف میتوانند به نحو احسن تحقق یابد. کافی نمودن آگاهیهای والدین و شناخت نیازهای فرزاندنشان، اشتغال مادران کارمند و کارگر خارج از خانه به علت ضعف بنیه مالی و اقتصادی خانواده از اهم مسائل مورد نظرند، از طرف دیگر نیاز کودک به جامعه و توجه به حقوق کودک و نیاز جامعه به کودکان آینده ساز خود حائز اهمیت بسیار است.
مسئله نیاز اجتماعی بدین صورت مطرح میشود کودک نمیتواند تنها به مادر و خانواده خود متعلق باشد بلکه به کل اجتماع که درآن پرورش می یابد تعلق دارد و الزاماً مجموعه به تاثیر پذیری از شرایط و امکانات و سازمان دهی محیط اجتماعی میباشد. بنابراین همزمان با تربیت خانواده، لازم است مراکز آموزش و پرورش پیش دبستانی در زمینه تکامل همه جانبه کودک نقش اساسی و حیانی خود را ایفاء نمایند.
آموزش و پرورش پیش دبستانی در کشور ما مسئله ای جدید بود و تا کنون توجه شایانی بدان معطوف نگردیده است. در روند جامعه انقلابی ما، نقش آموزش و پرورش در توضیح وتشریح ارزشهای حاکم بر جامعه اسلامی و آماده کردن کودکان برای ایفای نقش خود بر مبنای روابط اسلامی و انقلابی از اهمیت برخوردار است و این مسئله از دیدگاه اسلامی و نیز در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیقات روانشناسان و کارشناسان علوم تربیتی نمایانگر آن است که امکانات مراکز تربیت کودکان در دروه های پیش دبستانی نباید تنها برای محافظت کودکان و تامین نیازهای اولیه آنان مورد استفاده قرار گیرند.
بلکه تدوین برنامه های آموزشی در چنین دورانی بسیار ضرورت دارد و نقش این دوران در تحکیم پایه و اساس تربیتی و آموزشهای بعدی از اهمیت بسیاری برخوردار است. از طرف دیگر نیازهای فردی کودکان از نقطه نظر حسی و حرکتی، عقلی واجتماع جامعه را به پرورش مربیان متعهد و دلسوز، آگاه و علاقمند نشان میدهد.
پرواضح است که کار چنین مربیانی بدون آراستگیهای معنوی و مسئولیتهای و تعهدات دینی و عقیدتی نمیتواند چندان مثمر ثمر واقع گردد. از طرفی نیاز به تربیت نیروی انسانی در این رشته که در حال حاضر بر عهده سازمان بهزیستی کشور و وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است مورد تأیید مقامات مسئول میباشد. به این ترتیب که کلیه مهدکودکهای زیر پوشش سازمان بهریستی و وزارت آموزش و پرورش برای حسن اداره امور مهدکودکها خود نیاز مبرمی به فارغ التحصیلان رشته آموزش و پرورش پیش دبستانی دارند.

انسانی >> علوم تربیتی



هدف :


رشد سالم و صحیح جوامع انسانی در گرو تعلیم و تربیت صحیح و اصولی افراد آن جامعه است . بدیهی است هر چقدر آگاهی و دانش اقشار مختلف جامعه نسبت به تعلیم و تربیت افزایش یابد ، جامعه در مسیر تکامل و تعالی رشد خواهد یافت و البته این امر ، یعنی ارتقاء و افزایش آگاهی عمومی مردم در زمینه تعلیم و تربیت ، توسط متخصصان و صاحبنظران و همچنین مدرسان و معلمان علوم تربیتی انجام می گیرد . نظر بر این مهم ، رشته علوم تربیتی به منظور تربیت و آموزش افراد در بیشتر دانشگاههای کشور دایر بوده است.

آیا معلم عاملی است که به بچه ها یاد می دهد ؟ یا سبب می شود که بچه ها خود یاد بگیرند ؟ آیا معلم باید به همه جوانب درس خود فکر کند و پس از آن درس دهد یا باید بدون محاسبه وارد میدان یاددادن شود و شروع به تدریس و یاد دادن کند ؟

بی شک ، هر معلم کاردان و ماهری سعی می کند به دانش آموز خود کمک کند تا خودشان به یاد گرفتن عمیق و پایدار دست یابند . یاد گرفتنی که پیامد آن دانستن بسیاری از چیزهای دیگر است و این همان یادگرفتن خلاق با میل و رغبت و همیشگی است . این نوع یاد گرفتن حافظه شاگردان را خسته نمی کند و آنها را فقط برای امتحان دادن آماده نمی سازد . بلکه تفکر آنان را پرورش می دهد و مهارتهای آنها را پی می ریزد و بارور می کند . در واقع شیوه تدریس معلم از چنان اعتباری برخوردار است که طراحی و انتخاب درست و به جای آن در فرآیند یاددهی- یادگیری ، مهمتر از اطلاعات علمی معلم است و گزینش راه اشتباه ، ضایعه خطرناکی برای نظام آموزشی محسوب می شود .



توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه :


فرآیند یادگیری با انسان سر و کار دارد و انسان بدون مهر و محبت و توجه خاص ، تحت تاثیر قرار نمی گیرد و چیزی را نمی آموزد. از همین رو دانشجوی علوم تربیتی باید انسان دوست و درد آشنا باشد تا در بهبود وضعیت آموزشی کشور نقش موثری داشته باشد .
علوم تربیتی فرآیند کیفی و خرد است ؛ یعنی به یادگیری تک تک انسان ها توجه دارد . به همین دلیل دانشجوی این رشته باید نوع دوست، انسان دوست، علاقمند به دانش آموزان و در عمل صادق باشد. همچنین لازم است از نظر هوشی ، توانایی فوق العاده ای داشته و دید هنری داشته باشد .
دانشجوی این رشته باید خلاق بوده تا بتواند ابزار آفرین و راه آفرین باشد در حال حاضر نیز می بینیم که دانشجویان توانمند این رشته گاه با وسایل بسیار ابتدایی چیزهای جدید و جالبی خلق می کنند . از سوی دیگر دانشجوی این رشته باید حس هنری داشته باشد . دانشجوی تکنولوژی آموزشی اگر هدفش ورود به آموزش و پرورش است نباید ایده آل گرا باشد چون هنوز تفکر تکنولوژی آموزشی در آموزش و پرورش جا نیافتاده است و فارغ التحصیلان این رشته نباید انتظار داشته باشند که آموخته های خود را خیلی راحت و بدون هیچ مقاومتی در محیط آموزشی پیاده کنند . در ضمن دانشجوی رشته علوم تربیتی باید قوی و محکم باشد و از روبرو شدن با مشکلات و سختی ها نترسد و مطمئن باشد که به مرور می توان ذهنیت ها را عوض کرد و مشکلات را حل نمود .

برای تحصیل در گرایش کودکان استثنایی باید به این نکته بسیار مهم توجه داشت که داوطلب این رشته باید از حوصله و گذشت فراوان برخوردار باشد و نسبت به این کودکان علاقمند و واقع بین باشد .



نکات تکمیلی :


متاسفانه بعضی از مسوولان نظام آموزشی ما فکر می کنند که رشته تکنولوژی آموزشی یک رشته ابزاری یا سخت افزاری است. آنها تصور می کنند که متخصص این رشته تنها می تواند در ساخت وسایل کمک آموزشی یا حداکثر فیلم های آموزشی موثر باشد در حالی که بر خلاف تصور عامه ، تکنولوژی آموزشی صرفاً در وجود وسایل و تجهیزات خلاصه نمی شود ، بلکه این رشته یک نگرش تازه است و اساس آن بر طراحی نظام آموزشی استوار است که با استفاده از اصول روانشناسی و بهره گیری از علم برنامه ریزی آموزشی و طراحی دقیق مبتنی بر هدف های مشخص و بالاخره با در نظر گرفتن توام منابع و امکانات انسانی و مادی بهترین روش و وسایل آموزشی را برای تغییر رفتار فراگیران عرضه می کند .

برای مثال در رشته تکنولوژی آموزشی ، ما درس هایی مثل ? آموزش برنامه ای داریم و می توانیم به کمک این درس ، خود آموزی تهیه کنیم که به وسیله آن دانش آموز بتواند بدون بهره گیری از معلم آموزش ببیند. یکی دیگر از درس های ما طبقه بندی مواد مختلف است که به کمک این درس می توانیم کلیه موادی را که در یک سازمان آموزشی یا غیر آموزشی وجود دارد . طبقه بندی کنیم تا مراجعه کننده بدون یاری متخصص به آرشیو سازمان مربوطه مراجعه کرده و به ماده آموزشی یا غیر آموزشی مورد مورد نیاز دسترسی پیدا کند . در واقع کاری که یک کتابدار در کتابخانه انجام می دهد .



معرفی اجمالی گرایش های مقطع كارشناسی:


آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی :


آموزش و پرورش پیش دبستانی عبارت است از آموزش و پرورشی که از زمان تولد تا ابتدای دوره دبستان در مورد کودک انجام می شود . هدف از آموزش و پرورش دبستانی ، پرورش افرادی با ایمان ، ماهر ، مسئول و خلاق است ؛ بنابراین پرورش قوای فکری، جسمی ، عاطفی و اجتماعی از جمله هدفهای اولیه این رشته است .


آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی در جامعه ما موضوع جدیدی است . در جامعه اسلامی ما ، جایگاه آموزش و پرورش در توضیح و تشریح ارزشهای جدید حاکم بر جامعه و آماده کردن کودکان برای ایفای وظایف خود ، از اهمیت خاص برخوردار است . تدوین برنامه های آموزشی و تربیتی در این مقطع سنی بسیار ضرورت دارد چرا که این دوره در تحکیم پایه و اساس تربیتی و آموزشهای بعدی از اهمیت بسیار برخوردار است .



آموزش و پرورش کودکان استثنایی :



کودکان استثنایی را می توان به شش گروه کلی تقسیم کرد و هر گروه را با شرایط خاصی تعلیم داد و تربیت کرد . این شش گروه عبارتند از :

1- کودکان عقب مانده ذهنی

2- کودکان معلول جسمی

3- کودکان نابینا و نیمه بینا

4- کودکان ناشنوا و نیمه شنوا

5- کودکان مبتلا به اختلالهای عاطفی و اجتماعی

6- کودکان تیز هوش

هدف از آموزش و پرورش کودکان استثنایی فراهم کردن امکانات آموزشی ویژه و فرصتهای مناسب به منظور شکوفایی توانایی های ذهنی و جسمی این کودکان با توجه به ویژگیهای عقلانی آنها است .


مدیریت و برنامه ریزی آموزشی:


هدف از گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی ، برآوردن نیازهای آموزشی وزارت آموزش و پرورش بر اساس معارف، ارزشهای تربیت اسلامی و اصول مدیریت صحیح است .

دقت و توجه به نیازهای کشور در زمینه کمبود مدیران و برنامه ریزان آموزشی متعهد و مسلمان در مقاطع مختلف تحصیل در وزارت آموزش و پرورش ، ضرورت و اهمیت این رشته تحصیلی را روشن می کند . مدیر آموزشی باید از تواناییهای مختلف از قدرت برنامه ریزی ، آشنایی به روابط انسانی و اصول مدیریت آموزشی ، برخوردار باشد تا بتواند در مورد مسائل و مشکلات آموزشی ، قدرت تشخیص مسائل و تصمیم گیری در مورد مشکلات را داشته باشد .


تکنولوژی آموزشی:



تکنولوژی آموزشی در لغت از واژه های خاص تکنو به معنی برخورد سیستماتیک با پدیده های علمی ، لوژی به معنای شناخت و آموزش به معنای فعالیت های هدفمندی است که مربیان یا معلمان انجام می دهند تا تغییر رفتار یا توانایی تغییر رفتار در فراگیرنده به وجود بیاید. از همین جا مشخص می شود که تکنولوژی آموزشی به معنای شناخت پدیده ها یا روش های دقیق آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی است .
تکنولوژی آموزشی ، رویکردی سیستمی است که فرآیند یاددهی و یادگیری را کنترل می کند . برای مثال متخصص تکنولوژی آموزشی بررسی می کند که در فرآیند یاددهی و یادگیری چه مسائل یا مشکلاتی وجود دارد تا بتواند مسئوولیت حل این مشکلات را بر عهده بگیرد . چنین فردی نسبت به تمام فرآیند یاددهی و یادگیری ، خواه فرآیند در مرحله درون داد سیستم باشد یا برون داد یا خود فرآیند سیستم باشد ، حساسیت نشان می دهد .
تعلیم و تربیت یک فرآیند است و عوامل سیستماتیک مثل کلاس ، معلم ، کتاب ، فضای آموزشی و امکانات آموزشی در آن وجود دارد و دارای درون دادی به نام شاگرد و برون دادی به نام فارغ التحصیل می باشد .

خیلی ها تصور می کنند که تکنولوژی آموزشی ، تکنولوژی است و این رشته باید در دانشکده فنی استقرار داشته باشد . اما باید گفت که تکنو با تکنیک فرق دارد و تکنولوژی آموزشی همراه و همگام با روانشناسی تربیتی کار آموزش را آسان می سازد . به همین دلیل محل فعالیت دانشجویان و استادان این رشته دانشکده های علوم تربیتی و روانشناسی تربیتی است و چگونگی فعالیت متخصصان این رشته با توجه به مبانی تئوریک و عملی روانشناسی پرورشی شکل می گیرد و در آن طراحی آموزش و اجرا و ارزشیابی آموزش مطرح می باشد . در واقع کارشناسان این رشته ، طراحان آموزشی یا مهندسان آموزشی هستند . مهندسانی که هم و غم آنها تسهیل سازی یادگیری و آموزش است .


آینده شغلی و بازار کار:


فارغ التحصیلان گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی پس از پایان تحصیلات می توانند مسوولیتهای متفاوتی را در جامعه بر عهده گیرند از جمله :


- معلم مراکز آموزش و پرورش کودکان استثنایی و مدیریت مراکز آموزش و پرورش کودکان استثنایی .

- کارشناس گزینش و تشخیص کودکان استثنایی و کارشناس آموزش و پرورش کودکان استثنایی در موسسات گوناگون از قبیل وزارت آموزش و پروش و سازمان بهزیستی کشور .

فارغ التحصیلان مدیریت و برنامه ریزی آموزشی مسوولیتهای متفاوتی را در جامعه می توانند بر عهده گیرند از جمله :

- مدیریت مراکز آموزشی در سطوح مختلف و کارشناس برنامه ریزی در وزارت آموزش و پرورش .

فارغ التحصیلان آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی مسوولیتهای متفاوتی را در جامعه می توانند عهده دار شوند ، از جمله :

- مربی دوره های پیش دبستانی .

- کارشناسی تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی برای مراکز پیش دبستانی .

- کارشناسی تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی برای مراکز پیش دبستانی و دبستانی .

- آموزگار مدارس ابتدائی .

- مدیریت مدارس ابتدائی .

- مربی کارورزی دانشجویان تربیت معلم .

- کارشناس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان .

- کارشناس آموزش و برنامه ریزی سازمان بهزیستی .

- کارشناس وزارت آموزش و پرورش .


فرصتهای شغلی فارغ التحصیلان گرایش تکنولوژی آموزشی:


فلسفه اصلی این رشته استفاده از توانایی فارغ التحصیلان آن در آموزش و پرورش و سپس صدا و سیما است . اما در عمل می بینیم که به دلیل تفکر غلط حاکم بر برخی محیط های آموزشی ، تکنولوژیست های آموزشی به سختی جذب این مراکز می شوند . البته برخی از فارغ التحصیلان این رشته جذب مدارس غیر انتفاعی شده اند و با ارائه طرح های آموزشی برای دوره ها و درس های مختلف، کارآیی مدرسه را بسیار ارتقاء داده و در واقع بسیار موفق بوده اند .

عده ای از فارغ التحصیلان نیز جذب وزارت ارشاد یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می شوند و بالاخره برخی از فارغ التحصیلان با توجه به توانایی هایی که در طی تحصیل کسب کرده اند جذب بازار کار آزاد می شوند و به عکاسی آموزشی با تولید فیلم های آموزشی می پردازند .






دروس اصلي هر چهار گرايش



تاريخ آموزش و پرورش در اسلام و ايران

جامعه شناسي آموزش و پرورش



فلسفه آموزش و پرورش

اقتصاد آموزش و پرورش



اصول و مباني آموزش و پرورش

مقدمات مديريت آموزشي



آموزش و پرورش تطبيقي

مقدمات برنامه ريزي آموزشي درسي



آموزش و پرورش ابتدايي ، راهنمايي و متوسطه

آموزش و پرورش كودكان استثنائي



اخلاق اسلامي

مقدمات تكنولوژي آموزشي



روشها و فنون تدريس

آشنايي با كتابخانه و اصول كتابداري



روانشناسي عمومي

روش هاي آماري در علوم تربيتي



روانشناسي رشد 1و2

سنجش و اندازه گيري در علوم تربيتي



جامعه شناسي عمومي

مقدمات روش تحقيق در علوم تربيتي








دروس تخصصي (گرايش تكنولوژي آموزشي)



سمينار در برنامه ريزي درسي و آموزشي

اصول برنامه ريزي درس و تحليل محتوا



مباني ارتباط انساني

برنامه ريزي درسي ابتدايي



اصول طراحي پيامهاي آموزشي

سمينار در تكنولوژي آموزشي




اصول عكاسي

برنامه ريزي درسي متوسطه



توليد برنامه هاي تلويزيوني

راديو و تلويزيون آموزشي



انتخاب ، بهره برداري و ارزيابي مواد و وسايل آموزشي

تئوري ها و روش هاي كاربردي در رسانه هاي جمعي



توليد مواد آموزشي

آموزش برنامه اي



آموزش با روش مبتني بر سيستم ها

اصول طراحي نظام هاي آموزشي



توليد فيلم هاي آموزشي

برنامه ريزي درسي آموزش عالي و بزرگسالان



ارزيابي نظام هاي كوچك آموزشي

آشنايي با مراكز و مواد آموزشي



كارورزي ها و اجرا پروژه هاي فردي

كارورزي ها و اجرا پروژه هاي گروهي



جامعه شناسي ارتباطي