بلوغ و فرصت اصلاح مشکلات فکی
مشکلات دندانی و فکی انواع مختلفی دارند. برای درمان انواع مختلف مشکلات یک زمان یکسان وجود ندارد. هر یک از مشکلات فکی باید در زمان مشخص خود درمان شود. در غیر این صورت ممکن است درمان برگشت پذیر باشد یا درمان نتیجه موفقیت آمیزی نداشته باشد. همانطور که می دانید مشکلات دهانی به دو دسته دندانی و فکی تقسیم بندی می شوند.
مشکلات دندانی تنها به وضعیت نادرست دندان ها کنار یکدیگر می گویند که عامل اصلی به وجود آمدن آن ها نگهداری نادرست از دندان ها و نبود فضای کافی در قوس دندانی برای رویش دندان ها می باشد. این مشکل هیچ ربطی به مشکلات فکی نداشته و محدودیت سنی یا زمان خاص برای درمان وجود ندارد، در هر سنی می توان این مشکل را بر طرف کرد.
اما مشکلات فکی را نمی توان در یک زمان معینی برطرف کرد باید هر نوع از مشکلات فکی را در زمان خود انجام داد.
مشکلات فکی چیست؟
دسته دوم از مشکلات دهانی مربوط به ناهنجاری های فکی است. زمانی که فرد از ناهنجاری های فکی رنج می برد معمولا تغییر شکل در صورت فرد نیز به وجود می آید. در کنار مشکلات فکی امکان به وجود آمدن نامرتبی و مشکلات دندانی نیز هست.
افرادی که هم از ناهنجاری های دندانی و هم از ناهنجاری های فکی رنج می برند معمولا طول درمان آن ها سخت تر و طولانی تر از بقیه بیمارانی است که تنها از یک مشکل رنج می برند. افرادی که به مشکلات فکی دچار هستند معمولا از فرم لبخند و فرم صورت خود شکایت دارند و موجب کاهش اعتماد به نفس آنان می شود.
مقاله مرتبط: ارتودنسی و اعتماد به نفس
ریشه انواع مشکلات فکی چیست؟
کوچک یا بزرگ بودن اندازه فک ها، جلو یا عقب بودن فک بالا یا پایین که به ناهنجاری های بایت شناخته شده اند و هماهنگ نبودن فک ها با یکدیگر باعث تغییر شکل در ناحیه لب و صورت می شود. بیشترین علت به وجود آمدن مشکلات فکی ریشه وراثت دارد. اگر یکی از والدین به مشکلات فکی دچار شده باشد آنگاه ممکن است فرزند آن ها نیز از این مشکل رنج ببرد.
مقاله مرتبط: اپن بایت ، دیپ بایت ، کراس بایت
مشکلات فکی چگونه درمان می شوند؟
همانطور که گفتیم ناهنجاری های فکی با توجه به شدت و نوع آن در یک زمان خاص درمان می شود و همه ناهنجاری ها در یک زمان معین درمان نمی شود. اگر مشکلات فکی همراه با مشکلات دندانی باشد ابتدا باید دندان ها ردیف و مرتب شوند و سپس مشکلات فکی درمان شوند. اگر نوع ناهنجاری خفیف باشد درمان ارتودنسی در هر سنی امکان پذیر است.
اما در مقابل اگر شدت ناهنجاری شدید باشد آنگاه درمان در سن کودکی و نوجوانی با درمان در بزرگسالی بسیار تفاوت دارد.
مقاله مرتبط: سن مناسب و مدت درمان ارتودنسی
درمان ارتودنسی برای مشکلات فکی در کودکی و نوجوانی چگونه صورت می گیرد؟
در کودکان و نوجوانان چون استخوان فک آنان درحال رشد است به همین دلیل از روش هدایت رشد فک استفاده می کنند تا فک ها در موقعیت درست و صحیح قرار بگیرند. اما درمان مشکلات شدید فکی در کودکان و نوجوانان تفاوت زیادی دارد و ممکن است برخی از ناهنجاری ها بعد از بلوغ انجام بگیرد.
قبل از بلوغ معمولا از روش هدایت رشدی محیط رشد استخوان فک را تغییر می دهند. محلی که قرار است در آن تغییر ایجاد شود تحت کشش یا فشار قرار می دهند که این کار منجر به تحریک یا مهار شدن رشد استخوان می شود. کنترل رشد فک از تغییر فشار و یا کشش خارجی بر روی استخوان صورت می گیرد.
از چه دستگاهی برای کنترل رشد فک استفاده می کنند؟
برای تحت کنترل قرار دادن رشد استخوان از دستگاه متحرک و ثابت استفاده می کنند. مزیت استفاده از دستگاه متحرک این است که نیاز به مراجعات مکرر به متخصص ارتودنسی ندارد و خود بیمار می تواند آن را از دهان خارج یا قرار دهد. در نظر داشته باشید که استفاده منظم و مکرر از دستگاه های متحرک نتیجه درمان را تنظیم می کند، اگر نسبت به استفاده دستگاه کوتاهی کنید ممکن است نتیجه دلخواهی نداشته باشد. به طور کل باید 16 ساعت در روز از دستگاه های متحرک استفاده کرد و تنها در زمان غذا خوردن و رعایت بهداشت دهان آن ها را از دهان خارج کرد.
اما استفاده از دستگاه های ثابت امکان درآوردن را برای بیماران فراهم نمی کند و به طور مداوم تا تکمیل دوره درمان باید درون دهان وجود داشته باشند.
مقاله مرتبط: ارتودنسی ثابت بهتر است یا ارتودنسی متحرک؟
در چه مواردی باید درمان بعد از سن بلوغ انجام شود؟
زمانی که مشکلات فک قبل از بلوغ درمان نشود و شدت مشکل شدید باشد، بعد از سن بلوغ درمان تکمیلی از طریق جراحی فک و درمان ارتودنسی انجام می شود. درمان در سن بلوغ از سن 17 سالگی آغاز می شود. برای درمان باید بین متخصص ارتودنسی و جراح فک همکاری لازم صورت بگیرد. باتوجه به شدت ناهنجاری طول درمان بین 6 تا 24 ماه زمان می برد. تنها راه برای آنکه ناهنجاری های فکی شدید نشود این است که معاینات تخصصی دندانی در سن هفت سالگی آغاز شود.
