آتشکده صمیکان شیراز

[nazanin.R]

آتشکده صمیکان شیراز

آتشکده صمیکان یکی از دیدنی های شیراز است که در ۱۶۰ کیلومتری شیراز واقع شده است. این بنا که در تور شیراز می بینید، مربوط به دوره ساسانیان است و در مسیری که به همین دوره تعلق دارد قرار گرفته. از مهم ترین آثار برجای مانده از دوره ساسانیان «آتشکده ها» هستند که محل عبادت و نیایش زرتشیان به شمار می آیند. در واقع این بناها مکانی مقدس برای نگهداری آتش مقدس و انجام مراسم مذهبی زرتشتیان است. تاریخ تاسیس آتشکده ها همزمان با زمان ظهور زرتشت می باشد.
آتشکده صمیکان باید در اصل معبدی میترایی (مهری) بوده است.اگر اسم آتشکده از اسم شهرک سیمکان گرفته شده باشد. در این صورت باید دید که معنی صیمکان یا صمیکان چیست. محمتلترین معنی همانطور که از زبان کُردی برمی آید جایگاه سرد قرارگرفته در سایه و شمال کوه است (مکان آفتاب نگیر پشت کوه). به احتمال کمتر از این هم، با توجه به شرابهای سرمست کننده در آیین مهرپرستی مردمان کهن پارس میتوان صمی را شکلی از تحریف لغت سوم-ی (هوم به زبان سانسکریت یعنی منسوب به گیاه دارای می خوب) شمرد که آن با پرستش ایزد شراب و شادی و دوستی یعنی مهرپرستی مردم شیراز و کلاً منطقهً فارس در پیش از اسلام همخوانی دارد. می دانیم در سمت عیلام ایزد مهر پارسها از نظر نقش میانجی و قربانی گاو با شیموت (قاصد نیرومند خدایان عیلامی) معادل گرفته میشده است. در دو صورت اخیر باید نام شهرک صیمکان از نام این معبد اخذ شده باشد که احتمال این نوع وجه تسمیه یعنی اخذ نام منطقه از نام معبد آن ضعیف و بعید است. اما در رابطه با خود معبد چارتاقی آن بسیارجالب است که بدانیم نام ایزد معروف خورشید عیلامی ناهونته مرکب از “نا” (روز، روشنایی) و “هیت” (یا “هونته”، منور کننده) است یعنی در مجموع ایزد روشنایی بخش روز است که حاوی فلسفه منطقی شکل چارتاقی ها و بیانگر منشأ عیلامی آنهاست. این منطقه سمیکان جهرم بی شک در عهد دیرین تحت سلطه فرهنگ عیلامی ناهونته پرستی بوده است. این ایزد عیلامی نجیب خورشید و تجارت از سویی به وضوح معادل ایزد خورشید و نور و روشنایی پارسیان و مادها یعنی ایزد مهر است و از سوی دیگر همچنین نشانگر نامهای ناهید و ناستیا (علی القاعده صورتی از ناهیتیا، ایزد خیر و روشنایی روز میتانی ها و هندوان) می باشد و بیانگر منشأ دیگری برای نام الههً پاک زیبایی و آبها یعنی ناهید است.